CPT Teslim Şekli Nedir?

CPT Nedir?

CPT teslim şekli, satıcının denizyolu ile taşıdığı ürünlerin gümrük vergilerinin direkt kendisi tarafından tahsil edildiği sisteme verilen isimdir. Deniz aşırı ülkelerin alışverişi esnasında söz konusu olur. CPT, deniz yolu terimlerinden biridir ve vergi uygulamalarında kullanılır. Açılımı  ‘Carriage Paid To’ olarak ifade edilir. Türkçesi ise “Teslimat için ödenmiş” olarak çevrilebilir. CPT teslimat türünde satıcı tüm gümrük ve navlun ücretlerini deniz aşırı ticarette alıcı malı teslim alana kadar ödemekle sorumludur.

CPT TESLİM ŞEKLİ NEDİR?

Bu teslim türünde satıcı firma ürünleri kendisinin seçtiği, anlaşma yaptığı taşıyıcıya, malların, ihracı ile ilgili gümrük işlemlerini, belirtilen varış yerine gönderilmesi için gereken taşıma sözleşmesini ve taşıma masraflarını ödenmiş olarak teslim ederek alıcının zaman ve enerjisini tasarruf ettirerek bu aşamaları kendi üstlenir. Satıcı, hasarı ve masrafları kendi üzerine alarak, malların ihracı için gerekli her türlü ihraç iznini, belgelerini ve diğer resmi izinleri alır. Prosedür ile ilgili olan kısımla ilgilenerek sorumluluğun büyük kısmını kendi üstüne alır.  Malların ihracı için gerekli gümrük işlemlerini tamamlar. Bu işlemler alıcı ve satıcı tarafından yükümlülükler meydana getirir.

Bilinmesi gereken hatlarıyla malla beraber bütün taşıma maliyetinin ödendiği ve aynı anda sigorta ve diğer giderlerin ithalatçı tarafından tahsil edildiği, CPT teslim şekli, spesifik olarak karma taşımacılıkta tercih edilmektedir. CPT teslim şeklinde taşıma yapan taraf, malı hazırlar, gümrük işlemleriyle ilgilenir, malın ana taşıma aracı ne ise ona yüklenilmesini sağlar ve bu ana taşıma aracının taşıma ücretini verir. Böylece, malın ana taşıma aracına konulmasıyla birlikte ihracatçının sorumluluğu sona erer.

CPT teslim şeklinin iki taraf açısından incelenmesi gerekir. CPT teslim şeklinde ürünleri taşıma aracından teslim almasıyla beraber alıcı tarafın sorumluluğu başlar. Dolayısı ile CPT tipi teslimde, taşıma, gümrük ve diğer giderlerin tahsil kısmı satıcı tarafa ait olmakla birlikte teslimden sonraki tüm riskler ve maliyetler alıcıya aittir.

Lojistik sektöründe yapılan süreçlerde CPT teslim şeklinin kullanımı özellikle çok taşıma aracı kullanılan taşımacılık türlerinde tercih edilmektedir. Taşınan yükün ilk taşıyıcıya teslim edilmesi ile birlikte satıcı yük üzerinde bulunan bütün sorumluluğunu tamamlar. Hem yük üzerinde bulunan riski hem de teslimden sonra yükle ilgili oluşabilecek tüm maliyetleri bu noktadan sonra alıcı taraf üstlenmiş olur. CPT teslim şeklinin iki taraf açısından incelenmesi gerekir.

Satıcı Tarafın Yükümlülükleri

Satıcı tarafın yükün teslimatı üzerinde bazı yükümlülükleri bulunur. İhracatı gerçekleştiren taraf yapılan sözleşme gereğince yükü hazırlar. Teslimatın yapılacağı ülkeye dair bilgi edinir ve ülkenin isteyeceği tüm evrakları hazırlarken gümrük masraflarını ve navlun ücretini de karşılar. Bütün bu şartları yerine getirdikten sonra malı ilk taşıyıcıya teslim ettiği andan itibaren meydana gelebilecek diğer tüm giderlerden ya da oluşabilecek risklerden muaf hale gelir. İthalatçı taraf kısaca satıcı, malı hangi tarihte nakli gerçekleştirecek tarafa verdiğini ve tahmini hangi tarihte ulaşacağını alıcı tarafa iletir. Burada dikkat çekilmesi gereken ve irdelenmesi gereken nokta, satıcının yüklerin ulaşacağı ülkede gerçekleştirilecek tüm denetleme işlemlerinden meydana gelebilecek giderleri (sayma, ölçme, kalite kontrolünün yapılması… vb.) ve diğer yandan ihracatın yapılacağı ülkedeki ilgili kurum ve kuruluşların talep edecekleri yükleme öncesi muayene masraflarını da ödeme mecburiyeti vardır.

ALICI TARAFIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Alıcı kısaca ithalatı gerçekleştiren taraf, satıcı ile aralarında imzalanan sözleşme içeriğince mala karşılık belirlenen ücreti öder. İthalat sürecinin devamı için gerekli olan gümrük evraklarını düzenler ve gümrük vergilerini tahsil eder. Alıcının yükle ilgili sorumluluğu, yükün satıcı tarafından ilk taşıyıcıya teslim edildiği andan sonra başlar. Bu andan itibaren malla ilgili tüm yükümlülükler, risk ve doğabilecek giderler alıcı tarafa geçmiş olur. Eğer yapılan sözleşmede boşaltma giderleri navlun ücretini içermiyorsa, yükün boşaltma ücretini öder ve sonrasında acenteden cirolu konşimentoyu teslim alır. Alıcı, ihracatı gerçekleştirdiği ülkenin prosedürleri gereği ortaya çıkabilecek giderleri ve diğer yandan ihracatın yapılacağı ülkedeki ilgili kuruluşların talep edecekleri yükleme öncesi muhtelif giderleri haricindeki diğer yükleme öncesi muayene masraflarını ödemek sorumluluğundadır.

CPT TESLİM ŞEKLİ ÖZELLİKLERİ

“Taşıma Ödenmiş Olarak” kuralı, ihraç eden taraf ürünleri kendisinin belirlediği bir taşıyıcı veya diğer bir şahsa belirlenen yerde (eğer taraflarca böyle bir yer belirlenmemiş ise) teslim edeceğini ve ihraç eden tarafın, malların belirtilen teslim yerine getirilmesi için lazım gelen taşıma anlaşmasını yapmak ve taşıma giderlerini ödemek mecburiyetinde olduğunu ifade eder.

CPT kuralı kullanıldığında, satıcı teslim sorumluluğunu yükler teslim noktasına ulaştığında değil, yükleri ilgili kural uyarınca taşıyıcıya tevdi ettiğinde yerine getirir. 

CPT teslim şekli özellikleri farklı olarak çok araçlı taşımacılık çeşitlerinde kullanılır. Satıcı teslim noktasına kadar navlun masrafını ödemek zorundadır. Malları ilk taşıyıcının sorumluluğuna devrettiği dakikadan itibaren yükle ilgili bütün risk ve navlun dışındaki giderler alıcı tarafa yani ithal eden tarafa geçer.

NEDEN CPT TESLİM ŞEKLİ TERCİH EDİLMELİDİR?

Alıcı ve satıcı açısından belli avantaj ve dezavantaj şekillerini barındıran bu teslim şekli gün geçtikçe daha çok tercih edilmektedir. Gerekli işlemlerin ülkeden ülkeye değişmesi zaman ve enerji açısından firmaları eksi yönde etkilemektedir. Bu işlemlerin belli bir kısmını belli bir noktaya kadar satıcı belli bir noktaya kadar da alıcı üstlenir. Bu açıdan CPT teslim şekli özellikleri açısından diğer teslim şekillerinden ayrılır. CPT teslim şekli özelliklerinden en dikkat çekeni ve tercih edilme sebebi olarak başı çeken iki konu olan zaman ve enerji konusunda tasarruf ettirmesidir diyebiliriz.

CPT TESLİM ŞEKLİNDE SÜREÇ NASIL İŞLER?

Öncelikle satıcı sözleşme şartlarına uygun olarak malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı gerekli evrakları hazırlar. Gümrük prosedürlerini tamamlar. Taşıma acentesi ile sözleşme yaparak teslimatın yapılacağı limana kadar olan navlun giderini öder. Malları ilk taşıyıcının sorumluluğuna devrettiği andan itibaren yükle alakalı tüm uğraşlardan ve giderlerden kurtulur. Teslimi gerçekleştirildiği ve muhtemel ulaşım tarihini alıcıya bildirir. Satıcı, malların ulaştırılabilmesi için gerekli denetleme işlemleriyle ilgili giderleri ve ihraç ülkesi görevlilerinin emrettiği yükleme öncesi muayene giderlerini ödemelidir. Mal alıcıya yani ithal eden tarafa, az önce sayılan işlemler sonrasında ulaşır. Alıcı taraf ise sözleşme şartlarına uygun olarak malın ücretini öder. İthalat için gümrük evraklarını hazırlayarak gümrük işlemlerini hazır eder. Gümrük vergilerini tahsil eder. Malların ilk taşıyıcıya tesliminden itibaren navlun dışındaki yükle alakalı tüm uğraş ve giderler alıcıya aittir. Transit taşıma sebebiyle doğabilecek gümrük giderlerini de alıcı taraf karşılar. Navlun bedeline dâhil değilse boşaltma ücretini ödeyerek cirolu konşimentoyu acenteden teslim alır. Alıcı, ihraç ülkesi yetkililerinin şart koştuğu yükleme öncesi muayene giderlerini dâhil etmemek üzere, diğer mecburi yükleme öncesi muayene giderlerini ödemelidir.

İlginizi Çekebilir: Lojistikte Navlun Nedir, Nasıl Hesaplanır?