Soğuk zincir taşımacılığı, oda sıcaklığında veya belirli bir sıcaklığın altında bozulacak maddeler için taşıma standartlarına uygun ortamlar yaratarak lojistik sağlanmasını ifade eder. Soğuk zincir lojistiği özellikle karayolu taşımacılığında sıklıkla kullanılır.
Soğuk zincir kargonun kullanım şekli yüksek oranda gıda taşımacılığı için olur. Soğuk zincir kargolar, soğuk zincir taşıma gereken her türlü gönderi için kullanılan bir lojistik sistemidir. Soğuk zincir taşımacılığı yurtiçi taşımalarda olabileceği gibi uluslararası taşımacılıklarda da kullanılan bir sistemdir. Genellikle gıda taşımacılığı için kullanılsa da tıbbi malzemeler ve diğer bütün belirli derecelerde taşınması gereken yükler için tercih edilen bir lojistik sistemidir.
Soğuk zincir lojistiği ağı hızla büyüyen ve lojistikte birçok sorunun önüne geçen teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımızı kolaylaştırmak için üretilmiş bir taşıma şeklidir. Soğuk zincir kargolar, belirli derelerde taşınması gereken yükler için kargo hizmeti veren şirketler tarafından kullanılan kargo sistemine yeni bir soluk getirmiş bir kargo sistemidir. Soğuk zincir taşıma, bozulma riski taşıyan ve belirli bir sıcaklıkta kalması gereken her türlü ürünün taşınmasına olanak veren bir taşıma yöntemidir. Bu yöntemle birlikte belirli sıcaklıklarda kalması gereken yüklerin taşınması için alternatifler oluşmuştur. Soğuk zincir taşımacılığında çok önemli 10 madde vardır. Bu maddeler şöyledir;
- 1- Soğuk zincirde süre
- 2- Soğuk zincirde konum
- 3- Soğuk zincirde güzergâh
- 4- Soğuk zincirde yük
- 5- Soğuk zincirde firma
- 6- Soğuk zincirde garanti
- 7- Soğuk zincirde kapasite
- 8- Soğuk zincirde ödeme ve fiyatlandırma
- 9- Soğuk zincirde kalite
- 10- Soğuk zincirde aktarma
Bütün bu maddelerde olumlu sonuçlar alınırsa soğuk zincir taşımacılığı için en iyi alternatife yönelebilir.
Soğuk Zincirde Süre
Soğuk zincir taşımacılığı içinden en önemli maddelerdin bir tanesi süredir. Yüklenilen ve taşıması sağlanılan yükün varacağı konuma belirli bir sürede varması gerekebilir. Çoğunlukla böyle süreler içerisinde maksimum taşıma süresi belirleneler yüklemeler ve planlamalar yapılır. Bu sürenin içerisinde teslimi yapılan yüklerin herhangi bir zarar olmadan götürmesi amaçlanır. Soğuk zincir lojistiğinde en önemli madde olan süre, yükün taşınabileceği maksimum süreyi ifade eder. Yükün yolda taşınır halde olacağı maksimum sürede varacağı yere götürülmesi şarttır. Soğuk zincir kargo opsiyonları veya soğuk zincir taşıma firmaları değerlendirilirken bu sürelere ne kadar uyulduğu araştırılmalı ve ona göre kararlar verilmelidir. Aksi takdirde mağduriyetler oluşabilir.
2- Soğuk Zincirde Konum
Soğuk zincir taşımacılığında bir başka madde olan konum, taşınacak yüklerin nereden alınacağını ve nereye varacağını ifade eder. Soğuk zincir kargo veya soğuk zincir taşıma firmalarının yükü teslim edeceği son durağı ifade etmek için veya yükü alacağı ilk konumu ifade etmek için kullanılır. Konumun en büyük önemi sürenin, güzergâhın bu konumlara göre ayarlanmasıdır. Soğuk zincir lojistiğinde bütün planları etkileyen bir maddedir. Soğuk zincir taşımacılığında ilk konum ve yükün teslim edileceği konumlar hayati derecede önemlidir. Taşıma ile geçilecek sürede yapılacak her iş bu konuma göre şekillenir, süreler bu konumlara göre belirlenir. Bütün planlar bu konumlara göre yapılır ve uygulanır.
3- Soğuk Zincirde Güzergâh
Soğuk zincir taşımacılığında güzergâh konusu çok önemlidir. Yükün teslim edilebileceği maksimum süreye göre alternatif güzergâhlar oluşturan soğuk zincir kargo firmaları ve soğuk zincir taşıma firmaları bu sayede bir sorun karşısında alternatif yollarının olduğunu gösterebilirler. Güzergâhların bir diğer önemi ise ne tür yolların olacağı ve hava şartlarının nasıl olacağının bilinmesidir. Güzergâhın doğru ayarlanması soğuk zincir lojistiğinde en önemli hususlardan biridir. Doğru ayarlanan güzergâh sayesinde ödemeden, zamandan tasarruf edilerek daha sağlam bir tedarik oluşturulabilir. Sorunları azaltarak sıkıntısız bir teslimat gerçekleştirilebilir. Bu sayede taşınan yükte bir problem olmadan istenilen zaman ve koşullarda taşınan yük son konuma sorunsuz teslim edilir.
4- Soğuk Zincirde Yük
Soğuk zincir taşımacılığında her şeyin belirlenmesi için gereken en önemli girdilerden biri taşınacak yüktür. Taşınacak yükün cinsi maksimum taşıma süresini, güzergâhı, taşıma yapacak aracı, güzergâhı her şeyi belirler ve belirlenmesi etkiler. Yükün çeşidi soğuk zincir lojistiği yapan firmaların bütün planlarının ve müşterinin her türlü isteğinin belirlenmesinde en büyük etkendir. Soğuk zincir kargo firmaları ve soğuk zincir taşıma firmalarının yapacağı plan programın dayanağı olan taşınacak yükün cinsi en ince ayrıntının bile belirleyicisi olur. Taşınacak yükün ne olduğunun bilinmesi yapılacak her planın ve uygulanacak her türlü protokolün belirleyicisi olacaktır.
5- Soğuk Zincirde Firma
Soğuk zincir taşımacılığında tercih edilecek firmanın doğru seçilmesi, işverenin taşınmasını istediği yükün ne kadar kaliteli ve sorunsuz taşınacağını belirler. Gelişe teknolojiyle birlikte artan nakliye ve tedarik ihtiyacıyla ortaya çıkan soğuk zincir lojistiğinde birçok farklı firma birçok şekilde hizmet vermektedir. Sayısı gün geçtikçe artan soğuk zincir kargo firmaları ve soğuk zincir taşıma firmalarının verecekleri hizmetin kalitelerinin değişmesine yol açmaktadır. Yük taşıması yaptıracak işverenin, işi vereceği firmayı iyi seçmesi taşıtacağı yükün varacağı son konuma en iyi şekilde teslim edilmesini sağlayacaktır. Firmaların verdiği hizmetin kalitesi ürünün ulaşımındaki sorunları direkt olarak etkileyecek ve yükün teslim edildikten sonraki süreç içinde direkt olarak rol oynayacaktır.
6- Soğuk Zincirde Garanti
Soğuk zincir lojistiği sektöründe hizmet veren soğuk zincir taşımacılığı yapan birçok soğuk zincir kargo firması ve soğuk zincir taşıma firması, taşımasını yapacağı yük için vereceği garanti hizmetleriyle ve ürünlere yapacağı sigortalarla taşınması gereken yükün son konuma en güvenli şekilde nakledilmesini sağlar. Bu sayede ortaya çıkan güven duygusuyla yükünü taşıtacak olan işverenin, işleri aksamaz ve yükün en iyi şekilde son konuma teslim edilmesi sağlanır. Garanti kapsamında taşıma sırasında yolda çıkacak bütün sorunların çözüme kavuşarak sağlıklı bir teslimat süreci oluşturulmuş olur.
7- Soğuk Zincirde Kapasite
Soğuk zincir taşımacılığında, taşınacak yükün miktarını doğru oranda etkileyecek bir durum olan kapasite. Taşınacak yükün maksimum miktarını ifade eder. Taşıma yapılacak araçların kapasitesi taşınması gereken yükün miktarına göre seçilebilir. Veya birbirinden farklı aynı standartlara sahip yüklerle kapasite doldurularak taşıma sağlayan soğuk zincir kargo firmaları ve soğuk zincir taşıma firmaları aktif bir şekilde soğuk zincir lojistiği sektöründe hizmet vermektedirler. Kapasitenin üstüne çıkmadan veya çok altında kalmadan tek araçla veya iyi ayarlanmış birden fazla araçla soğuk zincir taşımacılığı yapılabilir.
8- Soğuk Zincirde Ödeme ve Fiyatlandırma
Soğuk zincir taşımacılığında fiyatlandırma taşınacak yükün taşınacağı mesafeye, miktarına, yükün cinsine, araç sayısına göre değişiklik gösterebilir. Özel sektörde hizmet veren birçok soğuk zincir kargo firması ve soğuk zincir taşıma firması fiyatlandırmaları farklı olacak şekilde hizmet vermektedir. Ödemenin iş başında, sonunda veya kaparo şeklinde olması hizmet veren firmaların belirleyeceği şekilde olmaktadır.
9- Soğuk Zincirde Kalite
Soğuk zincir taşımacılığında kalite farkları soğuk zincir lojistiği sektöründe hizmet veren birçok farklı soğuk zincir kargo firması ve soğuk zincir taşıma firmasının olmasından kaynaklanmaktadır. Her firmanın sunacağı hizmet kalitesi birbirinden farklı olmaktadır. Bu durumda bütçe, yük ve zaman gibi etkenler değerlendirilerek farklı kalitedeki firmalardan biri tercih edilerek taşıma yapılmaktadır. Kalitenin farklılaşması sektörde hizmet veren birçok farklı firmanın olmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu durumun kaliteye önem veren veya vermeyen işverenler için iyi bir şekilde değerlendirilmesi ve birbiriyle yarışan firmaların kalitelerini artırması için önemli bir etkendir.
10- Soğuk Zincirde Aktarma
Soğuk zincir taşımacılığında genellikle aktarma yapılmaz ama bazı durumlarda farklı konumlar için aktarma yapılması gerekebilir veya taşıma sırasında araçta çıkacak sorunlardan dolayı farklı bir araca aktarma yapmak gerekmektedir. Soğuk zincir lojistiği sektöründe hizmet veren birçok soğuk zincir kargo firması ve soğuk zincir taşıma firmasının bu tip durumlar için aldığı önlemler, yükün aktarılma zorunluluğu çıktığı anlardaki reaksiyonu yükünü taşıtacak olan işveren için ve taşınan yüklerin bozulmaması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu tip durumlarda alınan hızlı reaksiyonlarda ve bu tip durumlara hazırlıklı olmanın avantajları aktarma zorunluluğu çıktığı anda yapılan hizmetlerin kalitesini direkt olarak etkiler. Bu tip aktarma zorunluluğu doğan durumlarda yapılacak hızlı çözümlerle taşımanın durmaması yükün planlanan şekle en yakın biçimde sorunsuz olarak taşınmasını sağlar.